Overzicht van het kantorenpark nr. 36

Brussel, 24 mei 2016 - Uit de cijfers van 2015 blijkt opnieuw hoe stabiel de Brusselse kantorenmarkt nu al sinds 2011 is. De leegstand blijft rond de 8 % schommelen. De blijvende leegstand neemt af doordat kantoren worden verbouwd en een andere functie krijgen. In de Noordwijk, waar een grote concentratie besturen en ondernemingen uit de financiële sector is, staat de gecommercialiseerde leegstand op een normaal niveau (5,2 %).

- In 2016 wordt geen ingrijpende evolutie van de leegstand verwacht.

- Er blijft een evenwicht tussen het recente aanbod en de vraag.

- De Noordwijk is een van de wijken van het gewest met de minste leegstand.

 

Focus op de Noordwijk

Sinds 2012 bestudeert het Overzicht van het kantorenpark in elke editie een andere Brusselse wijk. Deze keer belicht het eerste deel van de studie de Noordwijk.

Zowel het verleden als de toekomst van de Noordwijk roepen vragen op. De Noordwijk is in 2015 op een kruispunt in haar bestaan beland en kwam veelvuldig in de pers: sommigen uitten hun ongerustheid over een aangekondigde toename van de kantoorleegstand, anderen zagen net kansen om de wijk te herontwikkelen.

Het gros van de kantooroppervlakte is geconcentreerd in amper 47 gebouwen met meestal maar één gebruiker (35 gebouwen). De 20 grootste kantoorgebruikers in de wijk vertegenwoordigen 80,5 % van de gebruikte oppervlakte.

De helft van het kantorenpark in de Noordwijk wordt gebruikt door openbare besturen, voornamelijk federale en Vlaamse administraties. De financiële sector gebruikt een vijfde van de kantooroppervlakte in de Noordwijk. Belfius, KBC, BNP Paribas Fortis en Euroclear nemen met z'n vieren 97 % hiervan in. Hoofdzetels van grote ondernemingen uit andere sectoren dan de financiële sector nemen een achtste van de kantoorruimte in de wijk in. De drie grootste kantoorgebruikers in deze categorie zijn Proximus, Engie en Sibelga. Verenigingen en diensten en handel gebruiken maar kleine oppervlakten, terwijl de Noordwijk de wijk van de grootgebruikers is. Slechts een vijfde van de kantoorruimte wordt gebruikt door die twee activiteitensectoren.

In 2015 zijn verschillende gebruikers in de wijk toegekomen en werden weinig vertrekken geregistreerd. Ook de projecten vertragen.

De gecommercialiseerde leegstand in de Noordwijk is dus vrij laag (5,2 %).

Uit de analyse van de Noordwijk blijkt de unieke aard van het kantorenpark in die wijk. De grote kantoorgebouwen huisvesten een enkele onderneming of administratie, waardoor de analyse andere resultaten oplevert dan in de andere wijken. Als die gebruikers verhuizen, heeft dat een weerslag op de hele wijk. Die weerslag zal in 2018 waarschijnlijk nog heviger zijn met de aangekondigde verhuizing van Vlaamse en federale ambtenaren. Naast vertrekkers zijn er ook gebruikers die hun intrek nemen in kantoren in de wijk en andere die hun vestiging bestendigen.

Leegstand en verloop in Brussel

In het tweede deel van de studie wordt traditiegetrouw de situatie op de hele Brusselse kantorenmarkt geanalyseerd. De markttendensen bleven in 2015 ongewijzigd. De markt is zeer stabiel. Dat is nu al zo sinds 2011.

Voor het vierde jaar op rij is de leegstand weinig geëvolueerd. De leegstand daalt naar 7,9 % en duikt zo onder de symbolische grens van 8 %.

Ook de Brusselse kantoorvoorraad evolueerde in 2015 maar lichtjes: - 70.000 m². Die stagnatie is net als de voorbije jaren toe te schrijven aan de economische conjunctuur. De leegstand blijft op hetzelfde niveau doordat kantoren worden verbouwd tot woningen of een andere nieuwe functie krijgen. Daardoor neemt ook de blijvende leegstand - kantoren die jaar na jaar op de markt blijven - af.

De leegstand is nog steeds het grootst in de gedecentraliseerde wijken, maar hij daalde er wel van 12,6 naar 11,6 %. In het Central Business District (CBD) is het leegstandscijfer precies hetzelfde als in 2014: 6,5 %.

De weinige projecten die er zijn, worden vaak uitgesteld. Daardoor kan dit jaar nog van een evenwicht tussen vraag en aanbod worden gesproken. Daar zal op middellange termijn verandering in komen met bijvoorbeeld de bouw van de nieuwe zetel van de Vlaamse overheid en de heropbouw van de zetel van BNP Paribas Fortis, maar voorlopig zijn de gevolgen daarvan nog niet merkbaar.